เครื่องตรวจร่องรอยสารเสพติด ETD (IMS) คืออะไร และเหตุผลที่สำนักงานตำรวจจำเป็นต้องจัดหา

   ปัญหายาเสพติดยังคงเป็นภัยคุกคามหลักของประเทศ ทั้งในมิติความมั่นคง ความสงบเรียบร้อย และคุณภาพชีวิตของประชาชน รูปแบบการกระทำผิดมีความซับซ้อนมากขึ้น โดยเฉพาะการลักลอบขนส่งและการกระจายเครือข่ายที่เคลื่อนที่รวดเร็ว ทำให้การบังคับใช้กฎหมายต้องอาศัยเครื่องมือที่ให้ผลรวดเร็วและใช้ได้จริงในพื้นที่ปฏิบัติการ หนึ่งในเทคโนโลยีที่ถูกนำมาใช้ทั่วโลกคือ เครื่องตรวจร่องรอยสารเสพติด (Explosives and Narcotics Trace Detector – ETD) ที่ใช้หลักการ Ion Mobility Spectrometry (IMS) ซึ่งถูกออกแบบมาเพื่อการตรวจคัดกรองเบื้องต้นในภาคสนามโดยเฉพาะ

ข้อจำกัดของกระบวนการตรวจสารเสพติดแบบเดิม กระบวนการตรวจสารเสพติดที่ใช้อยู่ในปัจจุบันยังพึ่งพา

• การตรวจปัสสาวะ

• การเก็บตัวอย่างส่งตรวจในห้องปฏิบัติการ

วิธีการเหล่านี้มีข้อจำกัดสำคัญ คือใช้เวลานาน ไม่สามารถสนับสนุนการตัดสินใจในสถานการณ์จริง และไม่สามารถตรวจร่องรอยสารเสพติดที่หลงเหลือบนวัตถุ สถานที่ หรือยานพาหนะได้โดยตรง 

ผลคือการควบคุมผู้ต้องสงสัยหรือการขยายผลคดีต้องล่าช้า และห้องปฏิบัติการมีภาระงานเกินขีดความสามารถในหลายพื้นที่

เทคโนโลยี Ion Mobility Spectrometry (IMS) คืออะไร?

   IMS เป็นเทคโนโลยีที่สามารถตรวจจับร่องรอยสารเสพติดในระดับนาโนแกรม โดยอาศัยการวัดความเร็วของไอออนเมื่อเคลื่อนที่ผ่านสนามไฟฟ้า ซึ่งสารแต่ละชนิดจะมีค่าการเคลื่อนที่เฉพาะตัว ทำให้ระบบสามารถระบุสารต้องสงสัยได้ภายในไม่กี่วินาที เครื่อง ETD แบบ IMS ถูกออกแบบมาให้เหมาะกับการใช้งานภาคสนาม เช่น

• ไม่ต้องใช้ก๊าซหรืออุปกรณ์เสริม

• พร้อมใช้งานรวดเร็ว

• ตรวจได้แม้มีสารตกค้างในปริมาณน้อยมาก

• รองรับสภาพแวดล้อมที่มีฝุ่น ความชื้น หรืออุณหภูมิสูง

การยอมรับในระดับสากลของเครื่อง ETD (IMS)

เทคโนโลยี IMS ได้รับการยอมรับจากหน่วยงานด้านการบังคับใช้กฎหมายและนิติวิทยาศาสตร์ระดับสากล เช่น

• National Institute of Justice (NIJ)
• National Institute of Standards and Technology (NIST)
• Department of Homeland Security (DHS)
• ENFSI และ SWGDRUG ของยุโรป

โดยถูกจัดให้เป็น เครื่องมือ Presumptive Screening มาตรฐาน สำหรับสนับสนุนการตรวจค้น การจับกุม และการขยายผลคดี ทั้งในสหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป และออสเตรเลีย

ความจำเป็นของการจัดหาเครื่อง ETD สำหรับสำนักงานตำรวจแห่งชาติ

   เอกสารข้อเสนอระบุชัดว่า สำนักงานตำรวจแห่งชาติต้องการเครื่องมือที่ช่วยให้เจ้าหน้าที่สามารถ

• ตรวจสถานที่เกิดเหตุได้ทันที

• มีข้อมูลเบื้องต้นประกอบการใช้ดุลพินิจ

• ลดการรอผลจากห้องปฏิบัติการ

• เพิ่มอัตราการจับกุมและขยายผลคดี

การมีเครื่อง ETD (IMS) ในจำนวนที่เพียงพอ จะช่วยให้การบังคับใช้กฎหมายมีความต่อเนื่อง ลดช่องว่างระหว่างการตรวจพบกับการดำเนินการทางกฎหมาย 

   ผลตรวจจากเครื่อง ETD (IMS) ถูกจัดเป็น ผลตรวจคัดกรองเบื้องต้น (Presumptive Test) ใช้ประกอบการจับกุมหรือการสอบสวนในชั้นต้นได้ โดยยังต้องมีการส่งตรวจยืนยันในห้องปฏิบัติการตามกฎหมายเดิม ดังนั้น การนำเครื่อง IMS มาใช้งาน ไม่จำเป็นต้องแก้ไขกฎหมายระดับพระราชบัญญัติ และสามารถกำหนดแนวทางการใช้งานผ่านประกาศภายในของหน่วยงานได้ทันที  เครื่องตรวจร่องรอยสารเสพติด ETD ด้วยเทคโนโลยี IMS ไม่ใช่อุปกรณ์ใหม่หรือการทดลอง แต่เป็นเครื่องมือมาตรฐานที่ถูกใช้งานจริงในหลายประเทศ การจัดหาเครื่อง ETD สำหรับสำนักงานตำรวจแห่งชาติเป็นการเพิ่มขีดความสามารถเชิงปฏิบัติ ลดความล่าช้าในกระบวนการบังคับใช้กฎหมาย และยกระดับมาตรฐานการทำงานให้สอดคล้องกับนานาชาติอย่างเป็นรูปธรรม